[Film] Jakie są rokowania w raku prostaty i ile naprawdę można z nim żyć?

Na to pytanie odpowiadają dwaj doświadczeni lekarze — dr n. med. Stanisław Szempliński, urolog, oraz lek. Marek Zawadzki, specjalista urologii. Ich wypowiedzi, oparte na aktualnej wiedzy medycznej i codziennej praktyce klinicznej, rzucają światło na długość życia z rakiem prostaty, skuteczność leczenia oraz znaczenie wczesnej diagnostyki. Ten artykuł to przystępne podsumowanie najważniejszych informacji — zarówno dla pacjentów, jak i dla lekarzy.

Dlaczego warto przeczytać artykuł?

Dla specjalistów: Co warto wynieść z filmów i artykułu?

1. Praktyczny opis zaawansowania klinicznego raka prostaty i przeżywalności
   Film przedstawia prosty, przystępny opis czterech klinicznych stopni zaawansowania raka prostaty wraz z podaniem orientacyjnych danych 5-letniej przeżywalności — przydatnych w rozmowie z pacjentem.
2. Edukacyjne wsparcie komunikacji z pacjentem
   Lekarz w filmie w prosty sposób tłumaczy, dlaczego wcześnie wykryty rak prostaty daje bardzo dobre rokowania. To materiał, który może służyć jako wsparcie w przekazywaniu trudnych informacji w sposób zrozumiały i wspierający.
3. Porównanie przebiegu raka prostaty do innych nowotworów
   W materiale podkreślono, że rak prostaty zwykle rozwija się wolniej niż rak płuca czy trzustki — co może mieć znaczenie przy planowaniu diagnostyki i terapii u pacjentów z chorobami współistniejącymi lub w wieku podeszłym.

 Dla pacjentów: Co warto zapamiętać z filmu i artykułu?

1. Wcześnie wykryty rak prostaty to niemal pewność przeżycia – w stadium 1. i 2. niemal 100% pacjentów przeżywa co najmniej 5 lat.
2. Nowoczesne leczenie działa skutecznie nawet w bardziej zaawansowanych stadiach – także w przypadku stadium 3. i 4. możliwe jest skuteczne leczenie i poprawa jakości życia.
3. Badania ratują życie – regularne kontrole urologiczne i badanie PSA po 50. roku życia mogą wykryć chorobę na czas.

TRANSKRYPCJA

„Rokowanie w raku prostaty zależy od wielu różnych czynników. Nie da się dokładnie powiedzieć, ile konkretny chory będzie żył.

Z każdym rokiem diagnostyka i leczenie raka prostaty ulegają poprawie. Mamy coraz to nowsze badania, coraz to nowsze sposoby leczenia. Niemniej, regułą jest, że im później choroba zostanie wykryta, tym gorsze jest rokowanie, tym krócej będzie chory żył.

Stopień pierwszy to sytuacja, w której rozpoznany nowotwór zajmuje mniej niż połowę jednego płata prostaty i nie wychodzi poza torebkę gruczołu krokowego. W takim przypadku niemalże 100% chorych z takim rozpoznaniem przeżyje 5 i więcej lat.

Stopień drugi to sytuacja, w której guz zajmuje mniej niż połowę jednego płata i nie wychodzi poza torebkę gruczołu krokowego. W tym przypadku – w takiej sytuacji niemalże 100% chorych przeżyje 5 i więcej lat.

Stopień trzeci to sytuacja, w której guz nacieka torebkę gruczołu krokowego i wychodzi poza gruczoł krokowy. W tym przypadku 5 lat przeżyje 95% chorych.

Stopień czwarty to sytuacja, w której jest możliwe kilka scenariuszy. Po pierwsze, kiedy guz nacieka sąsiednie narządy, takie jak pęcherz moczowy lub odbytnica. Po drugie, kiedy guz daje przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych, aż wreszcie to jest sytuacja, w której guz daje odległe przerzuty do innych organów, takich jak wątroba czy płuca. W takim przypadku 5 lat przeżyje 50% chorych.

Na szczęście w większości przypadków rak prostaty nie jest nowotworem szybko postępującym. Jego biologia, jego rozwój jest relatywnie powolny. W porównaniu z innymi nowotworami, takimi jak rak płuca, rak żołądka czy rak trzustki, jest to dużo spokojniejszy nowotwór. Większość przypadków nowotworów raka prostaty, szczególnie w dzisiejszych czasach, w dobie doskonałej diagnostyki, udaje się wcześniej wykryć i wyleczyć.

Także zachęcam wszystkich mężczyzn, szczególnie po 50. roku życia, żeby dbali o swoje zdrowie, robili badania okresowe i przychodzili do urologów, bo w większości przypadków, nawet w przypadku wykrycia raka gruczołu krokowego, sytuacja jest absolutnie do wygrania i większość naszych pacjentów wraca do zdrowia i aktywności społecznej.”

TRANSKRYPCJA

” Ile się żyje z rakiem prostaty? To jest trudne pytanie i trudna odpowiedź, bo to jest zależne od bardzo wielu czynników. Jest zależne od rozpoznania histopatologicznego w skali Gleasona. Jest zależne od wieku, jest zależne od obrazu rezonansu magnetycznego. Jest zależne też od stanu pacjenta i jego chorób podstawowych. Ale z reguły mówimy o tym, że rak prostaty jest relatywnie wolno rozwijającą się chorobą. Dwa główne badania, które wyszły w COVID, mówiły o tym, że nawet oczekiwanie z wykonaniem zabiegu powyżej 12 miesięcy nie pogarsza rokowania. Czyli mówimy o tym, że z rakiem prostaty, który jest nieleczony i bez przerzutów, żyje się około 8 lat. Jeżeli mamy jednak te przerzuty, żyje się około 5 lat. A jeżeli nowotwór prostaty zoperujemy lub naświetlimy i mamy całkowity zanik choroby, czyli ona jest całkowicie wyleczona, życie jest takie jak normalnego człowieka.”

Od czego zależy rokowanie?

Rokowanie w raku prostaty zależy od wielu czynników, takich jak:

• stopień zaawansowania choroby (skala TNM),
• agresywność komórek nowotworowych (skala Gleasona),
• wiek pacjenta i choroby współistniejące,
• szybkość reakcji na leczenie.

Nie da się jednoznacznie określić, ile konkretny pacjent będzie żył — jednak statystyki jasno pokazują, że wcześnie wykryty rak prostaty to choroba z bardzo dobrym rokowaniem.

Przeżywalność wg stopnia zaawansowania

Źródła:

• SEER (Surveillance, Epidemiology, and End Results Program)
  https://seer.cancer.gov/statistics-network/ 

• Cancer Research UK – Prostate cancer survival
  https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/prostate-cancer/survival

Ciekawostki

• • egularne badanie PSA może znacząco zwiększyć szanse na wykrycie raka prostaty na wczesnym etapie, kiedy leczenie jest najbardziej skuteczne. W wielu krajach (np. USA, Niemcy) wprowadzenie badań przesiewowych z PSA przyczyniło się do spadku śmiertelności z powodu raka prostaty o kilkanaście procent. Artykuł „Redukcja śmiertelności i skumulowana nadmiarowa zapadalność (CEI) w erze badań przesiewowych PSA (antygen specyficzny dla prostaty)” (oryg. Mortality reduction and cumulative excess incidence (CEI) in the prostate-specific antigen (PSA) screening era)  opublikowany w czasopiśmie Scientific Reports w marcu 2024 roku analizuje wpływ masowego stosowania badań PSA na śmiertelność z powodu raka prostaty w Stanach Zjednoczonych w latach 1980–2016. Badanie objęło dane z 9 rejestrów SEER, obejmujących 163 miliony osobolat*  i 544 tys. przypadków raka prostaty. Wyniki wskazują na silną odwrotną zależność między skumulowaną nadmiarową zapadalnością (CEI) a śmiertelnością z powodu raka prostaty, co sugeruje, że intensywność badań przesiewowych PSA jest związana z redukcją śmiertelności. W wyniku tego podejścia uniknięto 317 356 zgonów, a w ośmiu regionach USA odnotowano spadek śmiertelności od 46% do 63,7%. Co istotne, większy wpływ na zmniejszenie śmiertelności miały mniejszości etniczne, w tym czarni mężczyźni. Autorzy podkreślają, że niezależnie od czynników takich jak postęp w leczeniu, istnieje silna korelacja między intensywnością badań PSA a redukcją śmiertelności z powodu raka prostaty.
    Artykuł jest dostępny pod adresem: https://www.nature.com/articles/s41598-024-55859-z
    Osobolata (ang. person-years) to jednostka statystyczna używana w badaniach epidemiologicznych i medycznych, która łączy liczbę osób z czasem ich obserwacji.Jak to działa?

    Jedna osobolata to:  rok obserwacji jednej osoby.

    Przykłady:

    Jeśli 100 osób jest obserwowanych przez 1 rok, to mamy 100 osobolat.

    Jeśli 1 osoba jest obserwowana przez 10 lat, to mamy 10 osobolat.

    Jeśli 10 milionów osób obserwowana przez 16,3 lat, to mamy 163 miliony osobolat.

    Po co się tego używa?

    Osobolata pozwala precyzyjnie obliczyć częstość występowania zdarzeń (np. zachorowań lub zgonów) w populacji, niezależnie od tego, jak długo dana osoba była obserwowana. Dzięki temu można porównywać  ryzyko między grupami różniącymi się liczebnością i czasem obserwacji.

• Biopsja fuzyjna zwiększa wykrywalność klinicznie istotnych nowotworów nawet o 3
  0–35% w porównaniu do klasycznej biopsji TRUS. (Źródło: PRECISION Trial, NEJM 2018)

Literatura i źródła :

Hamdy FC et al. (NEJM, 2016)

Tytuł: 10-Year Outcomes after Monitoring, Surgery, or Radiotherapy for Localized Prostate Cancer
To jedno z najczęściej cytowanych badań dotyczących leczenia raka prostaty, porównujące różne strategie postępowania (aktywny nadzór, operacja, radioterapia).
Link do publikacji: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/nejmoa1606220

 PRECISION Trial (NEJM, 2018)

Tytuł: MRI-Targeted or Standard Biopsy for Prostate-Cancer Diagnosis
To przełomowe badanie pokazujące, że biopsja fuzyjna (celowana na podstawie rezonansu) wykrywa więcej istotnych klinicznie raków niż klasyczna biopsja TRUS.
Link: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1801993

 Cancer Research UK
Ogólnodostępna baza wiedzy dla pacjentów i lekarzy — zawiera dane statystyczne i edukacyjne.  https://www.cancerresearchuk.org

 SEER Program (USA)
Amerykańska baza epidemiologiczna prowadzona przez National Cancer Institute. Zawiera dane o przeżywalności nowotworów. https://seer.cancer.gov

 Krajowy Rejestr Nowotworów (Polska)

Oficjalne dane epidemiologiczne dotyczące nowotworów w Polsce, prowadzone przez Narodowy Instytut Onkologii.
https://onkologia.org.pl

Porozmawiajmy o przezskroczowej biopsji fuzyjnej prostaty
Zapraszam do kontaktu specjalistów szukających metody dokładniejszego wykrywania raka prostaty:mgr inż. Piotr Ryckiewicz

• +48 601 728 281
• pr@meden.com.pl