Nadszedł nowy rozdział w leczeniu raka prostaty w Polsce – za nami pierwsze szkolenia polskich lekarzy, którzy chcą rozpocząć leczenie pacjentów nową metodą. Fokalna terapia raka prostaty staje się standardem w wielu krajach i w przyszłości może przeobrazić się w nową, powszechnie obowiązującą metodę leczenia guzów stercza.

Jak przeprowadzana jest fokalna ablacja guza stercza?

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym z sedacją i ablacja trwa zalewie kilka minut. Przed zabiegiem wyznaczany jest margines bezpieczeństwa wokół zmiany. Po zakończeniu zabiegu aparat wylicza procentowe pokrycie zmiany oraz zmiany z marginesem. Do miejsc potwierdzonych histopatologicznie jako nowotworowe, wprowadzana jest igła emitująca mikrofale o częstotliwości 2,45 GHz. Zapewnia to bezpieczną i kontrolowaną ablację zmiany z wyraźną granicą oddziaływania.

Obejrzyj wideo z przebiegu zabiegu, podczas którego zobaczysz:

• przygotowanie pacjenta i konfigurację systemu;
• planowanie obszaru leczenia;
• weryfikację położenia i połączenie z obrazowaniem USG;
• przebieg terapii i kontrolę parametrów;
• omówienie wyników i wniosków klinicznych.

Jak przebiega zabieg fokalnej ablacji guzów stercza? Krok po kroku

Transkrypcja z zabiegu 75-letniego pacjenta, który został poddany badaniom przesiewowym w kierunku raka stercza. Jego poziom PSA wynosił 5 ng/ml. Badanie MRI wykazało pojedynczy przedni guz w sekwencjach T2-zależnej i ADC.

Opis procedury i jej przebieg

W tym filmie przedstawiamy technikę terapii ogniskowej w przypadku raka stercza ograniczonego do narządu z wykorzystaniem elastycznego systemu fuzji obrazów i energii mikrofalowej.

Terapia ta została przeprowadzona w ramach prospektywnego badania zatwierdzonego przez Komisję Etyczną Île-de-France.

Pacjentem jest 75-letni mężczyzna, który został poddany badaniom przesiewowym w kierunku raka stercza, a jego poziom PSA wynosił 5 ng/ml.

Badanie MRI  wykazało pojedynczy przedni guz w sekwencjach T2-zależnej i ADC.

Zmiana ma 14 mm w największej osi.

Odległość od odbytnicy wynosi 16 mm.

Zmiana jest u wierzchołka stercza, co może stanowić problem ze względu na bliskość zwieracza.

Mierzymy 10 mm między dolną częścią zmiany a zwieraczem, co wydaje się akceptowalne z uwagi na minimalny margines 5 mm dozwolony w naszym badaniu.

Biopsje celowane potwierdzają nowotwór grupy 2. wg ISUP z ujemnym wynikiem biopsji systematycznej.

Zaproponowaliśmy pacjentowi terapię mikrofalową w ramach prospektywnego badania klinicznego.

Pacjent podpisał świadomą zgodę na udział w badaniu oraz na nakręcenie i rozpowszechnienie tego filmu.

Do tego zabiegu używamy tego samego systemu i sprzętu, co do przezkroczowej biopsji stercza.

Liniowa prowadnica igły i aplikator mikrofalowy o rozmiarze 17G są podłączone do generatora.

Pierwszym krokiem jest segmentacja prostaty na obrazie MRI.

Po umieszczeniu i prawidłowym ustawieniu punktów dodajemy kolejne punkty, aby uzyskać jak najdokładniejszy zarys.

Następnie identyfikujemy guz za pomocą sekwencji T2 i ADC, co pozwala nam precyzyjnie wytyczyć jego granice w oprogramowaniu.

Dodajemy trzymilimetrowy margines wokół obszaru terapii.

Sonda USG jest już na miejscu, a pacjent jest w znieczuleniu ogólnym.

Następnie wykonujemy trójwymiarowe obrazowanie stercza i segmentację na obrazie USG.

Ponownie zaznaczamy punkty orientacyjne, aby odtworzyć zarys stercza.

W tym konkretnym przypadku guz znajduje się blisko cewki moczowej, dlatego założono cewnik Foleya, co umożliwia jej wizualizację i pozwala uniknąć uszkodzenia termicznego błony śluzowej.

Na obrazie USG obrysowujemy przebieg cewki moczowej.

Fuzja obrazów MRI i USG pozwala na dokładne zlokalizowanie guza na obrazie USG.

Ustawiamy głowicę w taki sposób, aby zlokalizować guza.

Po ustawieniu sondy w kierunku guza wykonujemy trójwymiarowe skanowanie stercza.

Sonda skanuje stercz.

Na obrazie widzimy, że znajdujemy się w odpowiedniej osi.

Możemy teraz przejść do planowania terapii.

Niebieska elipsa przedstawia obszar, który zostanie poddany ablacji.

Ustawiamy elipsę zgodnie z pozycją naszej igły.

Czas trwania ablacji można modyfikować, co zmienia rozmiar obszaru poddanego ablacji.

Celem jest pokrycie całej zmiany wraz z marginesem przy jednoczesnym nienaruszeniu cewki moczowej.

Ważne jest, aby spojrzeć pod różnymi kątami, aby zweryfikować zakres pokrycia guza i jego marginesu.

Po zatwierdzeniu planu leczenia wprowadzamy aplikator mikrofalowy.

Celem jest umieszczenie go możliwie najbliżej zaplanowanej pozycji.

Ramię stabilizujące zapobiega przesunięciu aplikatora w trakcie zabiegu.

Rozpoczynamy pierwszą ablację – moc 12 W przez 5 minut.

Przystępujemy do drugiej ablacji.

Naszym celem jest ablacja środkowej części guza.

Jak widać, elipsa obejmuje część środkową guza, ale znajduje się bardzo blisko cewki moczowej.

W związku z tym skracamy czas ablacji, aby zmniejszyć objętość obszaru ablacji i chronić cewkę.

Ponownie wprowadzamy aplikator mikrofalowy.

Widać, że igła penetruje stercz od wierzchołka do podstawy.

Aplikator jest unieruchamiany, gdy jego położenie jest zadowalające.

Aplikator jest na miejscu, możemy więc przeprowadzić drugą ablację z mocą 12 W przez łączny czas 3 minut.

Zakres pokrycia guza wynosi 100%, a marginesu 95%.

Przebieg po zabiegu był bez powikłań.

Pacjent został wypisany tego samego dnia.

Cewnik moczowy pozostawiono na 7 dni.

Nie odnotowano żadnych zdarzeń niepożądanych.

Martwica obszaru leczonego jest widoczna w MRI po 7 dniach.

Pacjent wraca do samodzielnego oddawania moczu natychmiast po usunięciu cewnika 7. dnia.

Największa oś obszaru martwicy wynosi 24 mm, obejmując znaczną część pierwotnego obszaru guza.

Po 6 miesiącach pacjent nie zgłaszał żadnych niepożądanych skutków ze strony układu moczowego ani funkcji seksualnych.

Poziom PSA po 6 miesiącach wynosił 3,5 ng/ml.

W ramach badania prospektywnego wykonano kontrolne biopsje po roku – nie stwierdzono obecności gruczolakoraka.

Fokalna terapia raka prostaty – praktyczne aspekty zabiegu

Fokalna terapia guzów stercza to małoinwazyjna metoda leczenia, pozwalająca skutecznie zniszczyć zmianę nowotworową przy zachowaniu funkcji trzymania moczu i erekcji. Polscy lekarze szkolą się w najnowszych technikach w Chinach i Brukseli, aby swoje umiejętności móc wykorzystywać w Polsce.

Rak prostaty nie zawsze wymaga agresywnego leczenia chirurgicznego czy radioterapii, bo u części pacjentów nowotwór ma charakter ogniskowy, czyli ograniczony do małego obszaru stercza. To właśnie dla pacjentów z nowotworem o charakterze ogniskowym rozwijają się nowoczesne, małoinwazyjne metody leczenia, takie jak fokalna terapia. Zabieg ten nie wiąże się z bolesną i długą rekonwalescencją oraz koniecznością hospitalizacji.

Korzyści dla lekarzy

• Łatwa instalacja i konfiguracja.
• Intuicyjny przebieg pracy i szybka krzywa nauki.
• Wysoka precyzja leczenia dzięki fizyce mikrofal – przewidywalne efekty terapeutyczne.

Korzyści dla pacjentów

• Precyzyjne leczenie zapewniające jednocześnie najszybszy powrót do codziennej aktywności.
• Natychmiastowy powrót do normalnego trybu życia.
• Bezbolesna interwencja.
• Skuteczność w leczeniu zmian nowotworowych.

Ograniczenia terapii fokalnej

Należy pamiętać, że terapia fokalna raka prostaty ma istotne ograniczenia, które trzeba uwzględnić przy kwalifikacji chorych. Metoda ta jest przeznaczona dla wybranych pacjentów – przede wszystkim z pojedynczym, przednim guzem, zmianą ograniczoną do narządu oraz niskim lub pośrednim ryzykiem (ISUP 1–2). Konieczne jest zachowanie marginesów bezpieczeństwa w okolicy cewki moczowej i zwieracza, co może ograniczać możliwości pełnej ablacji. W przypadku zmian wieloogniskowych terapia ogniskowa często okazuje się niewystarczająca, zwiększając ryzyko pozostawienia utkania nowotworowego. Skuteczne leczenie zależy również od wysokiej jakości obrazowania oraz doświadczenia zespołu wykonującego zabieg.

To technika wciąż rozwijająca się – trwają badania kliniczne, a długoterminowe dane dotyczące jej skuteczności i bezpieczeństwa nadal są ograniczone.

*Materiał ma charakter edukacyjny i nie stanowi reklamy wyrobu medycznego.