Jaką funkcję pełni gruczoł krokowy w organizmie?
Gruczoł krokowy, nazywany również sterczem lub prostatą, to nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy, który jest ważnym ogniwem męskiego układu rozrodczego. Gruczoł krokowy otacza cewkę moczową w okolicy podstawy pęcherza moczowego oraz odpowiada za wydzielanie około 25% nasienia.
Gruczoł krokowy - budowa
Gruczoł krokowy otoczony jest zbudowaną z tkanki łącznej torebką gruczołu krokowego, na której zlokalizowany jest splot żylny sterczowy. Odpowiada on za funkcję zbierania krwi z gruczołu krokowego, która powstała w naczyniach żylnych miąższu prostaty podczas ejakulacji.
Gruczoł krokowy składa się z dwóch płatów – lewego oraz prawego, które połączone są węziną.
Płaty prostaty dodatkowo podzielone są na płaciki, w obrębie których wyróżnia się:
- płacik dolno-tylny,
- płacik dolno-boczny,
- płacik górno-przyśrodkowy,
- płacik przednio-przyśrodkowy.
Gruczoł krokowy kształtem przypomina kasztana jadalnego (spłaszczony stożek). Położony jest pod pęcherzem moczowym, otaczając cewkę moczową. Tylna część prostaty przylega bezpośrednio do odbytnicy.
Gruczoł krokowy – funkcje
Gruczoł krokowy bez wątpienia stanowi kluczowy element w organizmie mężczyzny. Główną funkcją gruczołu krokowego jest produkcja płynu, w którym egzystują plemniki. Płyn ten obecny jest w spermie i odpowiada za dostarczenie składników odżywczych oraz nośnych dla plemników.
Charakteryzuje się mętnym, białawym kolorem o specyficznym zapachu – płyn ten odpowiada za zapach spermy. Produkowana przez gruczoł krokowy treść stanowi nawet do 30% objętości nasienia wydobywającego się z prącia podczas ejakulacji. Skład spermy, to m.in. węglowodany proste, białka i enzymy (w tym PSA – swoisty antygen sterczowy), a także cynk. Wpływ na skład chemiczny spermy ma również sposób odżywiania.
INFO
Płyn produkowany przez gruczoł krokowy zawiera substancje, będące materiałem energetycznym dla plemników, stymulując ich ruchliwość oraz odpowiadając za prawidłowe pH nasienia, które oscyluje w granicach 6,1- 6,5 lub 7,31.
Jak dbać o gruczoł krokowy?
Niezwykle istotne jest wykonywanie badań kontrolnych. Specjaliści rekomendują wykonanie badania prostaty raz w roku, szczególnie po 40 r.ż. Jednym z podstawowych badań jest badanie per rectum, czyli przez odbyt (badanie proktologiczne). Badanie nie jest skomplikowane i trwa kilka sekund. Może być wykonywane w trzech pozycjach: stojącej, leżącej lub łokciowo-kolanowej (wówczas pacjent podpiera się łokciami lub kolanami).
Po oględzinach odbytu lekarz zakłada jednorazową rękawiczkę na dłoń, którą zwilża żelem lub maścią. Następnie specjalista wprowadza palec przez odbyt. Badanie umożliwia skontrolowanie nie tylko wielkości gruczołu krokowego, ale i:
- bańki nasieniowodów,
- dno pęcherza moczowego,
- opuszki prącia,
- pęcherzyki nasienne.
Ze względu na specyfikę i wszechstronność, badania
Jakie są najczęstsze choroby gruczołu krokowego?
Możemy wyróżnić dwa schorzenia związane z prostatą:
- Łagodny rozrost gruczołu krokowego,
- Rak prostaty (link).
Łagodny rozrost gruczołu krokowego
Choroba występuje u mężczyzn głównie po 45 roku życia. Charakteryzuje się stopniowym powiększeniem komórek gruczołowych i komórek podścieliska gruczołu krokowego, a w mniejszym stopniu przerostem komórek, powodując zwężenie drogi odpływu moczu.
Rozrost prostaty jest główną przyczyną niewydolności nerek u starszych mężczyzn. W związku z tym w przypadku wystąpienia niewydolności nerek u mężczyzny w podeszłym wieku należy wziąć pod uwagę zależność pomiędzy rozrostem prostaty a przewlekłą chorobą nerek.
Rak gruczołu krokowego
Inaczej rak prostaty, czy rak stercza, to pierwotny nowotwór złośliwy gruczołu krokowego pochodzenia nabłonkowego. Należy do najczęstszych nowotworów złośliwych u mężczyzn, pod względem zapadalności ustępuje jedynie rakowi płuca.
Najczęstszym podtypem histopatologicznym jest gruczolakorak zrazikowy. Wczesny rak gruczołu krokowego nie daje żadnych objawów, natomiast jeśli wystąpią, to są łudząco podobne do objawów łagodnego rozrostu prostaty, takich jak:
- bolesne oddawanie moczu,
- wrażenie stałego parcia na mocz,
- trudności w rozpoczęciu mikcji,
- wąski strumień moczu,
- częste oddawanie moczu w nocy,
- bóle w kroczu i w podbrzuszu,
- niekiedy zatrzymanie moczu.
Rak gruczołu krokowego wyróżnia się tym, że rozwija się praktycznie bezobjawowo. Dlatego niezmiernie ważna jest profilaktyka nowotworowa, szczególnie jeśli w rodzinie mężczyzny już wcześniej występowała ta choroba.
Gruczoł krokowy, nazywany również sterczem lub prostatą, to nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy, który jest ważnym ogniwem męskiego układu rozrodczego.
